Stevie Ray Vaughan

Αμερικανός βιρτουόζος της ηλεκτρικής κιθάρας και συνθέτης, στον οποίο οφείλεται σε μεγάλο μέρος η αναβίωση των μπλουζ την δεκαετία του ‘80.

Ο Στίβεν «Στίβι» Ρέι Βον (Stevie Ray Vaughan) γεννήθηκε στο Ντάλας του Τέξας στις 3 Οκτωβρίου 1954. Ήταν γιος του οικοδόμου και βετεράνου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Τζίμι «Μπιγκ Τζιμ» Λι Βον (1921-1986) και της γραμματέως Μάρθας Τζιν Βον (1928-2009) και μικρότερος αδελφός του Τζίμι Βον (γεν. 20/3/1951), γνωστού κιθαρίστα από τη συμμετοχή του στο μπλουζ/ροκ συγκρότημα «The Fabulous Thunderbirds». Οι γονείς του αγαπούσαν τη μουσική και έπαιρναν μαζί τα δύο αγόρια στις συναυλίες του Φατς Ντόμινο, του Τζίμι Ριντ και του Μπομπ Γουίλις. Ήταν η εποχή που ανέτειλε το ροκ εντ ρολ.

Η μουσική διαδρομή του νεαρού Στίβι αρχίζει τυπικά ανήμερα των Χριστουγέννων του 1963, όταν παίρνει δώρο από τον πατέρα του μία μικρή πλαστική κιθάρα. Ανάμεσα στα πρώτα τραγούδια που μαθαίνει είναι το «Wine, Wine, Wine» και το «Thunderbird» των Nightcaps, ενός γκαράζ γκρουπ από το Τέξας. Από τον συναγωνισμό, αλλά και τις συμβουλές του μεγάλου του αδελφού, ανέπτυξε το μοναδικό κιθαριστικό του στυλ, που τον έκανε αργότερα διάσημο.

Σε ηλικία 11 χρονών, το 1965, αγοράζει τον πρώτο του δίσκο. Ήταν το άλμπουμ «Τhe Wham Of That Memphis Man» του κιθαρίστα Λόνι Μακ, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον νεαρό μουσικό. Τον «λιώνει» από τα πολλά παιξίματα, μέχρι που ο πατέρας του τον σπάει από τα νεύρα του. Εκείνη την εποχή αποκτά την πρώτη του ηλεκτρική κιθάρα, που δεν είναι άλλη από την παλιά κιθάρα του αδελφού του Τζίμι. Την επόμενη χρονιά σχηματίζει ένα γκρουπάκι με το όνομα «A Cast of Thousands» και παίζει σε σχολικές γιορτές και πάρτι, ενώ δίνει και την πρώτη συναυλία του στο Λι Παρκ του Ντάλας. Το 1969 είναι αρκετά γνωστός στην ευρύτερη περιοχή και το καλοκαίρι του 1970 αποφασίζει να αφιερωθεί αποκλειστικά στη μουσική, μετά από ένα ατύχημα σε ένα φαστ φουντ όπου εργαζόταν ως καθαριστής.

Εγκαταλείπει το σχολείο και μετακομίζει στο Όστιν, την πρωτεύουσα του Τέξας. Εκεί δημιουργεί το συγκρότημα Blackbird την τελευταία ημέρα του 1971 και αρχίζει εμφανίσεις στο μπαρ «Rolling Hills Country Club». Μαζί τους θα μείνει έως τα τέλη του 1972. Στις αρχές του 1973 συμμετέχει στο συγκρότημα «Krackerjack», αλλά γρήγορα τους εγκαταλείπει, όταν τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος αποφασίζουν να εμφανίζονται μακιγιαρισμένοι.

Στις 14 Μαρτίου 1973, ο 19χρονος Στίβι προσλαμβάνεται στο δημοφιλές συγκρότημα «Nightcrawlers» του Μαρκ Μπένο, ενός ανερχόμενου κιθαρίστα, που συμμετείχε σε ηχογραφήσεις των Doors. Το 1974 αποκτά τη θρυλική φθαρμένη Stratocaster, γνωστή ως «Number One», την κιθάρα - σήμα κατατεθέν του Στίβι Ρέι Βον για την υπόλοιπη καριέρα του. Την ίδια χρονιά, το συγκρότημα μετακομίζει στο Λος Άντζελες για να ηχογραφήσει το πρώτο του άλμπουμ, το οποίο τελικά θα κυκλοφορήσει μόλις το 2009. Απογοητευμένος, ο Στίβι παίρνει τον δρόμο της επιστροφής για το Τέξας.

Στις 31 Δεκεμβρίου 1974 γίνεται μέλος των Paul Ray & the Cobras, ενός πολύ δημοφιλούς γκρουπ από το Όστιν και παίζει μαζί τους τα επόμενα δυόμισι χρόνια. Στις 7 Φεβρουαρίου 1977 κυκλοφορούν ένα 45άρι, που αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη εμφάνιση του Στίβι Ρέι Βον στη δισκογραφία και τον επόμενο μήνα ψηφίζονται συγκρότημα της χρονιάς στο Όστιν. Παρά την επιτυχία τους, όμως, η μουσική τους δεν κατορθώνει να προσελκύσει το ενδιαφέρον των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών.

Τον Σεπτέμβριο του 1977 ο Στίβι Ρέι Βον αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Εγκαταλείπει τους Cobras και δημιουργεί το συγκρότημα Triple Threat Revue. Τον Μάιο της επόμενης χρονιάς αποχωρεί μαζί με την τραγουδίστρια Λου Αν Μπάρτον και τον ντράμερ Φρέντ Φαραό για να σχηματίσουν το συγκρότημα Double Trouble με τους Τζόνι Ρίνο (σαξόφωνο) και Τζάκι Νιουχάουζ (μπάσο). Το Σεπτέμβριο του 1978 ο Κρις Λέιτον αντικαθιστά τον Φρεντ Φαραό στα ντραμς και στις 19 Αυγούστου 1979 εμφανίζονται στο Φεστιβάλ Μπλουζ του Σαν Φρανσίσκο, στην πρώτη τους συναυλία εκτός Τέξας. Στις 20 Δεκεμβρίου ο Στίβι Ρέι Βον παντρεύεται την καλή του Λενόρα Μπέιλι και το βράδυ δίνει κανονικά το «παρών» στη συναυλία των Double Trouble στο Όστιν. Το 1980 ηχογραφούν το άλμπουμ «In the Beginning», το οποίο θα κυκλοφορήσει το 1992, ενώ την ίδια χρονιά ξεκινούν εμφανίσεις στο Lone Star Cafe της Νέας Υόρκης, χωρίς την τραγουδίστρια Λου Αν Μπάρτον, που εγκαταλείπει το συγκρότημα, έχοντας προβλήματα αλκοολισμού.

Τον Ιούλιο του 1981, οι Double Trouble εμφανίζονται σ’ ένα φεστιβάλ στα περίχωρα του Όστιν και η τύχη θα τους χαμογελάσει, όταν ο Μικ Τζάγκερ θα δει ένα βίντεο από τη συναυλία τους και θα τους καλέσει να παίξουν στο ιδιωτικό πάρτι των Rolling Stones στο κλαμπ «Danceteria» της Νέας Υόρκης, στις 22 Απριλίου του 1982. Η φήμη τους εξαπλώνεται ταχύτατα και με τις συστάσεις του παραγωγού Τζέρι Γουέξλερ, ο Στιβ και η παρέα του γίνονται το πρώτο συγκρότημα που εμφανίζεται στο ονομαστό Φεστιβάλ Τζαζ του Μοντρέ στην Ελβετία, χωρίς δισκογραφική δουλειά ή συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρία (17 Ιουλίου 1982). Ο κόσμος τους αποδοκιμάζει, αλλά γι’ αυτό φταίνε οι διοργανωτές, που τους βάζουν να παίξουν στη σκηνή με τα «ακουστικά» συγκροτήματα. Το έμπειρο αυτί του Ντέιβιντ Μπάουι αναγνωρίζει το ταλέντο του Στίβι Ρέι Βον και τον καλεί να παίξει στο νέο του άλμπουμ «Let's Dance», ενώ ο Τζάκσον Μπράουν του προσφέρει δωρεάν χρόνο ηχογραφήσεων στο στούντιό του στο Λος Άντζελες.

Την άνοιξη του 1983, ο διάσημος παραγωγός Τζον Χάμοντ (ο άνθρωπος που ανακάλυψε την Μπίλι Χολιντέι, τον Μπομπ Ντίλαν, τον Μπρους Σπρίνγκστιν, τον Λέοναρντ Κοέν και πολλούς άλλους μεγάλους μουσικούς) ακούει μία κασέτα από τη ζωντανή εμφάνιση του συγκροτήματος στο Φεστιβάλ του Μοντρέ και μεσολαβεί για να υπογράψουν συμβόλαιο με τη δισκογραφική εταιρεία Epic Records. Στις 13 Ιουνίου 1983 κυκλοφορεί το πρώτο άλμπουμ του Στίβι Ρέι Βον και των Double Trouble με τίτλο «Texas Flood», που θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία με αποθεωτικές κριτικές, τόσο από τους μπλουζ, όσο και από τους ροκ κριτικούς. Ο Ντέιβιντ Μπάουι του προτείνει να τον συνοδεύσει στην παγκόσμια περιοδεία του «The Serious Moonlight Tour». Ο Στίβι αρχικά δέχεται, αλλά στη συνέχεια απορρίπτει την πρόταση, θέλοντας να αφιερωθεί στην προσωπική του καριέρα.

Τον Μάιο του 1984 κυκλοφορεί το δεύτερο άλμπουμ των Double Trouble με τίτλο «Couldn’t Stand The Weather», με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία από το πρώτο. Την ίδια χρονιά αναδεικνύεται «Καλλιτέχνης της χρονιάς» και «Καλύτερος Μπλουζ Μουσικός της χρονιάς», κατά τη διάρκεια της απονομής των Αμερικανικών Βραβείων της Μπλουζ Μουσικής. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1985 κυκλοφορεί το τρίτο άλμπουμ τους με τίτλο «Soul to Soul», με τη συμμετοχή ενός καινούργιου μέλους, του Ριζ Γουάινανς στα πλήκτρα. Την ίδια μέρα εμφανίζονται στο Λουντβιχσάφεν της Δυτικής Γερμανίας και μετά το τέλος της συναυλίας ο Στίβι Ρέι Βον σωριάζεται λιπόθυμος. Οι γιατροί διαπιστώνουν ότι είχε καταναλώσει ένα κοκτέιλ αλκοόλ και ναρκωτικών, που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή. Το πρόβλημά του έρχεται στην επιφάνεια.

Οι γιατροί του συνιστούν να ακυρώσει το υπόλοιπο της περιοδείας του στην Ευρώπη και να εισαχθεί σε κλινική για αποτοξίνωση από το αλκοόλ (οικογενειακή υπόθεση για τους Βον, από παππού ως εγγονό) και τα ναρκωτικά. Πράγματι, μπαίνει σ’ ένα κέντρο αποτοξίνωσης στην Ατλάντα και μετά από παραμονή τριών μηνών βγαίνει «καθαρός» στις 13 Οκτωβρίου1986. Σημαντικό ρόλο στην αποθεραπεία του έπαιξε η συμβία του, η αγγλίδα μοντέλα Γιάννα Λάπιντους, την οποία είχε γνωρίσει και ερωτευτεί κεραυνοβόλα στη Νέα Ζηλανδία, μετά τον χωρισμό του από τη σύζυγό του Λενόρα. Στις 15 Νοεμβρίου θα κυκλοφορήσει το λάιβ άλμπουμ «Live Alive», στο οποίο αποτυπώνεται η κιθαριστική του τέχνη σε όλο της το μεγαλείο.

Στις 6 Ιουνίου του 1989, κυκλοφορεί το κατά πολλούς καλύτερο άλμπουμ της καριέρας του, το «In Step». Η αναγνώριση έρχεται άμεσα, με την απονομή βραβείου Γκράμι για τον καλύτερο σύγχρονο μπλουζ δίσκο. Ο Στιβ με την μπάντα του περιοδεύουν μαζί με τους Τζεφ Μπεκ και Τζο Κόκερ. Στις 30 Ιανουαρίου του 1990, ο Στίβι Ρέι Βον εμφανίζεται στη γνωστή τηλεοπτική εκπομπή του MTV «Unplugged», όπου παρουσιάζει τις ακουστικές εκδόσεις των τραγουδιών του «Pride And Joy», «Testify» και «Rude Mood» με μια δωδεκάχορδη ακουστική κιθάρα. Την άνοιξη του 1990 ηχογραφεί με τον αδελφό του Τζίμι τον δίσκο «Family Style», που θα κυκλοφορήσει μετά τον θάνατό του. Ήταν μία συνεργασία, που τα δύο αδέλφια προετοίμαζαν από χρόνια, αλλά οι επαγγελματικές τους υποχρεώσεις δεν τους επέτρεπαν να την υλοποιήσουν.

Στις 26 Αυγούστου 1990, οι Double Trouble δίνουν μία μεγαλειώδη συναυλία στο Ιστ Τρόι του Ουινσκόσιν, που θα είναι το κύκνειο άσμα του Στίβι Ρέι Βον. Επίσημοι προσκεκλημένοι τους, ο Έρικ Κλάπτον, ο Μπάντι Γκάι, ο αδελφός του Τζίμι Βον και ο Ρόμπερτ Κρέι, που ξεσηκώνουν τους 30.000 θεατές. Αμέσως μετά τη συναυλία, ο Στίβι παίρνει τον δρόμο της επιστροφής για το Σικάγο, όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο του. Οι δύο ώρες της διαδρομής με το αυτοκίνητο φαντάζουν αιώνες για τον τεξανό μπλούζμαν, που βιάζεται να συναντήσει την αγαπημένη του. Μόλις την τελευταία στιγμή βρίσκει μία θέση στο ελικόπτερο που μετέφερε το προσωπικό του Έρικ Κλάπτον.

Γύρω στη μία το πρωί της 27ης Αυγούστου και λίγα λεπτά μετά την απογείωσή του, το ελικόπτερο συντρίβεται σ’ ένα παρακείμενο λόφο, εξαιτίας της πυκνής ομίχλης. Ο Στίβι Ρέι Βον και οι τέσσερεις άλλοι επιβαίνοντες ανασύρονται νεκροί. Ήταν μόλις 36 ετών και στον κολοφώνα της δόξας του. Η κηδεία του έγινε στο Ντάλας στις 31 Αυγούστου. Τη σορό του συνόδευσαν στην τελευταία κατοικία της η μητέρα του Μάρθα, ο αδελφός του Τζίμι, η φίλη του Γιάννα, με την οποία επρόκειτο να παντρευτούν και 3000 φίλοι και θαυμαστές του. Ανάμεσά τους, ο Στίβι Γουόντερ, ο Μπάντι Γκάι, ο Ρίνγκο Σταρ, ο Ντόκτορ Τζον, ο Έρικ Κλάπτον και ο Τζάκσον Μπράουν.

Ο Στίβι Ρέι Βον υπήρξε σπουδαίος κιθαρίστας, αν και αυτοδίδακτος, αλλά άνισος ως συνθέτης. Επηρεάστηκε εξίσου από δεξιοτέχνες κιθαρίστες του μπλουζ (Άλμπερτ Κινγκ, Ότις Ρας, Μάντι Γουότερς), του ροκ (Τζίμι Χέντριξ, Λόνι Μακ) και της τζαζ (Κένι Μπαρέλ) και ανέπτυξε ένα εκλεκτικό και επιθετικό στυλ, που όμοιό του δεν συναντάμε στην ιστορία της ηλεκτρικής κιθάρας. Ο Στίβι Ρέι Βον γεφύρωσε το μπλουζ και το ροκ, όσο κανένας άλλος καλλιτέχνης από τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Ο τραγικός χαμός του απλά επιβεβαίωσε τη μεγάλη του επίδραση στη μουσική της εποχής του. Ο Στίβι Ρέιν Βον έχει επηρεάσει σπουδαίους σύγχρονους κιθαρίστες, όπως οι Τζον Πετρούτσι (Dream Theater), Οριάνθι Παναγκάρις (Οριάνθη Παναγιάρη, ελληνικής καταγωγής αυστραλέζα μουσικός), Μάικ ΜακΚρίντι (Pearl Jam), Έρικ Τζόνσον (G3) και Ντόιλ Μπράμολ ΙΙ (δεύτερος κιθαρίστας του Έρικ Κλάπτον).

Πηγή