Η άνοδος της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας, αλλά και η σύγχρονη ναυσιπλοΐα "βοηθούν" ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς να περνούν τη διώρυγα του Σουέζ και να εγκαθίστανται στη Μεσόγειο.
Σε... τροπική ζώνη μεταμορφώνεται σταδιακά η Μεσόγειος και, αναπόφευκτα, οι ελληνικές θάλασσες, καθώς εποικούνται από ολοένα και περισσότερα ξενικά είδη ζώων και φυτών.
Η άνοδος της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας -που προσεγγίζει τον έναν βαθμό Κελσίου σε Αιγαίο και Ιόνιο- λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η σύγχρονη ναυσιπλοΐα έχουν οδηγήσει δεκάδες είδη από ωκεανούς, όπως ο Ατλαντικός, ο Ινδικός, ο Ειρηνικός κ.ά., να αναζητήσουν "φιλόξενο" καταφύγιο στα ελληνικά νερά, αλλοιώνοντας τη βιοποικιλότητα και απειλώντας αλιεία και τουρισμό.
Οπως αναφέρουν πρόσφατες μελέτες (της διευθύντριας Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ, Αργυρώς Ζενέτου, και άλλων επιστημόνων), τα είδη-εισβολείς φτάνουν τα 237 στα ελληνικά ύδατα, με τα 127 από αυτά να έχουν ήδη εγκατασταθεί για τα καλά στις θάλασσές μας. Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο οι εισβολείς προσεγγίζουν τα 1.000 είδη, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές θάλασσες, όπως η Μαύρη θάλασσα, η Βαλτική, η Μάγχη και η Βόρεια θάλασσα.
Ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η διασπορά των τροπικών ζωικών και φυτικών οργανισμών πραγματοποιείται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ένας καινούργιος "εισβολέας" εμφανίζεται στη Μεσόγειο περίπου κάθε 10 μέρες, με τη μερίδα του λέοντος να επιβαρύνει τα ανατολικά της λεκάνης. Ενδεικτικό είναι πως από το 1998, όταν η θερμοκρασία της Ανατολικής Μεσογείου "απογειώθηκε", ο μέσος όρος των ετήσιων εισβολών αυξήθηκε κατά 150%.
Βασική "κερκόπορτα" για την επέλαση των τροπικών ειδών είναι η διώρυγα του Σουέζ. Από τη διάνοιξή της το 1869 και μετά πολλά άλλαξαν στη βιοποικιλότητα της Μεσογείου. Η σύγχρονη ναυσιπλοΐα δημιούργησε, επίσης, τα απαραίτητα μονοπάτια για να εισβάλουν ως "λαθρεπιβάτες" τα ξενικά είδη και να εγκατασταθούν. Συνήθης τρόπος μεταφοράς τους είναι μέσα στο έρμα των ποντοπόρων πλοίων, ενώ δεκάδες μικροσκοπικοί οργανισμοί ταξιδεύουν προσκολλημένοι στις καρίνες των σκαφών. Πρόκειται κυρίως για είδη του λεγόμενου ζωοβένθους (ζωικοί οργανισμοί που ζουν στον βυθό), όπως επίσης ψάρια, φυτοβένθος, ζωοπλαγκτόν, φυτοπλαγκτόν και παράσιτα.
"Στην περίπτωση των ξενικών ειδών η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία κι αυτό σημαίνει πως είναι ευκολότερο και πιο φτηνό να τα εμποδίσουμε να εγκατασταθούν, παρά να προσπαθούμε εκ των υστέρων να τα απομακρύνουμε", τονίζει ο υποψήφιος διδάκτωρ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Cardiff, Chris Williamson, που βρίσκεται στη χώρα μας μελετώντας τα είδη εισβολείς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος" (www.archipelago.gr).
"Ενας τρόπος για να υψώσουμε αναχώματα στα είδη-εισβολείς είναι ο εμπλουτισμός και η ενδυνάμωση της ντόπιας βιοποικιλότητας. Ερευνες έχουν αποδείξει πως το φύκος Caulerpa racemosa αδυνατεί συχνά να εισβάλει σε πυκνά, υγιή λιβάδια Ποσειδωνίας.
Αντίθετα όταν αυτά τα θαλάσσια λιβάδια είναι πληγωμένα από άγκυρες και αλιευτικά δίχτυα, το ξενικό φύκος εγκαθίσταται στα κενά και αναπτύσσεται εις βάρος της ενδημικής Ποσειδωνίας". Βασικό όπλο, επίσης, ενάντια στους βλαβερούς "κοσμοπολίτες" των θαλασσών είναι η υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων και τεχνολογιών, ώστε να αποφεύγεται η μεταφορά οργανισμών με το έρμα των πλοίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ
Πηγή: www.inout.gr
Σε... τροπική ζώνη μεταμορφώνεται σταδιακά η Μεσόγειος και, αναπόφευκτα, οι ελληνικές θάλασσες, καθώς εποικούνται από ολοένα και περισσότερα ξενικά είδη ζώων και φυτών.
Η άνοδος της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας -που προσεγγίζει τον έναν βαθμό Κελσίου σε Αιγαίο και Ιόνιο- λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η σύγχρονη ναυσιπλοΐα έχουν οδηγήσει δεκάδες είδη από ωκεανούς, όπως ο Ατλαντικός, ο Ινδικός, ο Ειρηνικός κ.ά., να αναζητήσουν "φιλόξενο" καταφύγιο στα ελληνικά νερά, αλλοιώνοντας τη βιοποικιλότητα και απειλώντας αλιεία και τουρισμό.
Οπως αναφέρουν πρόσφατες μελέτες (της διευθύντριας Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ, Αργυρώς Ζενέτου, και άλλων επιστημόνων), τα είδη-εισβολείς φτάνουν τα 237 στα ελληνικά ύδατα, με τα 127 από αυτά να έχουν ήδη εγκατασταθεί για τα καλά στις θάλασσές μας. Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο οι εισβολείς προσεγγίζουν τα 1.000 είδη, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές θάλασσες, όπως η Μαύρη θάλασσα, η Βαλτική, η Μάγχη και η Βόρεια θάλασσα.
Ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η διασπορά των τροπικών ζωικών και φυτικών οργανισμών πραγματοποιείται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ένας καινούργιος "εισβολέας" εμφανίζεται στη Μεσόγειο περίπου κάθε 10 μέρες, με τη μερίδα του λέοντος να επιβαρύνει τα ανατολικά της λεκάνης. Ενδεικτικό είναι πως από το 1998, όταν η θερμοκρασία της Ανατολικής Μεσογείου "απογειώθηκε", ο μέσος όρος των ετήσιων εισβολών αυξήθηκε κατά 150%.
Βασική "κερκόπορτα" για την επέλαση των τροπικών ειδών είναι η διώρυγα του Σουέζ. Από τη διάνοιξή της το 1869 και μετά πολλά άλλαξαν στη βιοποικιλότητα της Μεσογείου. Η σύγχρονη ναυσιπλοΐα δημιούργησε, επίσης, τα απαραίτητα μονοπάτια για να εισβάλουν ως "λαθρεπιβάτες" τα ξενικά είδη και να εγκατασταθούν. Συνήθης τρόπος μεταφοράς τους είναι μέσα στο έρμα των ποντοπόρων πλοίων, ενώ δεκάδες μικροσκοπικοί οργανισμοί ταξιδεύουν προσκολλημένοι στις καρίνες των σκαφών. Πρόκειται κυρίως για είδη του λεγόμενου ζωοβένθους (ζωικοί οργανισμοί που ζουν στον βυθό), όπως επίσης ψάρια, φυτοβένθος, ζωοπλαγκτόν, φυτοπλαγκτόν και παράσιτα.
"Στην περίπτωση των ξενικών ειδών η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία κι αυτό σημαίνει πως είναι ευκολότερο και πιο φτηνό να τα εμποδίσουμε να εγκατασταθούν, παρά να προσπαθούμε εκ των υστέρων να τα απομακρύνουμε", τονίζει ο υποψήφιος διδάκτωρ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Cardiff, Chris Williamson, που βρίσκεται στη χώρα μας μελετώντας τα είδη εισβολείς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος" (www.archipelago.gr).
"Ενας τρόπος για να υψώσουμε αναχώματα στα είδη-εισβολείς είναι ο εμπλουτισμός και η ενδυνάμωση της ντόπιας βιοποικιλότητας. Ερευνες έχουν αποδείξει πως το φύκος Caulerpa racemosa αδυνατεί συχνά να εισβάλει σε πυκνά, υγιή λιβάδια Ποσειδωνίας.
Αντίθετα όταν αυτά τα θαλάσσια λιβάδια είναι πληγωμένα από άγκυρες και αλιευτικά δίχτυα, το ξενικό φύκος εγκαθίσταται στα κενά και αναπτύσσεται εις βάρος της ενδημικής Ποσειδωνίας". Βασικό όπλο, επίσης, ενάντια στους βλαβερούς "κοσμοπολίτες" των θαλασσών είναι η υιοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων και τεχνολογιών, ώστε να αποφεύγεται η μεταφορά οργανισμών με το έρμα των πλοίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ
Πηγή: www.inout.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου